Rule 20
अवकाश कोषको स्वीकृति
(१) अवकाश कोषको स्वीकृतिको लागि ऐनको दफा ६३ बमोजिम निवेदन प्राप्त भएमा उपनियम (२) को अधीनमा रही विभागले स्वीकृत दिन सक्नेछ ।
(२) उपनियम (१) बमोजिम विभागले स्वीकृति प्रदान गर्दा सो अवकाश कोषले देहायका शर्तहरू पालना गर्नु पर्ने गरी स्वीकृति प्रदान गर्न सक्नेछः–
(क) अवकाश कोषमा जम्मा गरिएको वा अवकाश कोषलाई प्राप्त हुने रकम स्वीकृत लगानीमा मात्र लगानी गर्नु पर्ने,(क१) चुक्ता पूँजी कम्तीमा एक करोड रुपैयाँ हुनु पर्ने,
(क२) अवकास कोष सञ्चालन गर्ने निकायको हिताधिकारी, कामदार वा कर्मचारीको संख्या कम्तीमा एक हजार हुनु पर्ने,
(ख) अवकाश कोषले कर्मचारी वा कामदारको तर्फबाट रोजगारदाताबाट अवकाश योगदान स्वीकार गर्ने भएमा सो
कोषको व्यवस्थापन रोजगारदाता भन्दा स्वतन्त्र रूपमा भएको हुनु पर्ने,
तर सोही कोषका कर्मचारी वा कामदारको हकमा यो खण्ड लागू हुने छैन ।
(ग) अवकाश योगदान रकम आषाढ महिनामा खर्च लेखेको भए खर्च लेखेको एक महिनाभित्र र अन्य महिनाको हकमा खर्च
लेखेको पन्ध्र दिनभित्र अवकाश कोषमा जम्मा गर्नु पर्ने,
(घ) अवकाश कोषको हिताधिकारीलाई देहायका अवस्थामा मात्र अवकाश भुक्तानी गर्न सकिनेः–
(१) कर्मचारी वा कामदार सेवाबाट अवकाश प्राप्त गरेमा,
(२) हिताधिकारीको उमेर अन्ठाउन्न वर्ष पुगेमा, वा
(३) हिताधिकारीको मृत्यु भएमा वा निज स्थायीरूपमा अपांग भएमा ।
(ङ) महालेखा परीक्षकको विभागबाट स्वीकृति पाएको लेखापरीक्षकबाट सो अवकाश कोषको वार्षिक रूपमा लेखा परीक्षण गराउनु पर्ने ।
स्पष्टीकरणः यस नियमको प्रयोजनको लागि “स्वीकृत लगानी” भन्नाले देहाय बमोजिम भएको लगानी सम्झनु पर्छः–
(क) प्रचलित कानून बमोजिम स्थापना भएको नागरिक लगानी कोषमा गरिएको लगानी,
(ख) नेपाल सरकारले जारी गरेको ऋणपत्रमा गरिएको लगानी,
(ग) बैङ्क सम्बन्धी प्रचलित कानुन अन्तर्गत संचालन भएका बैङ्कमा गरिएको लगानी,
(घ) बैङ्कसँग सह वित्तियकरणको आधारमा गरिएको लगानी, र
(ङ) आफ्ना शेयर होल्डर बाहेकका हिताधिकारीलाई गरिएको लगानी ।
(३) विभागबाट स्वीकृति प्राप्त गरेको स्वीकृत अवकाश कोषले उपनियम (२) का शर्तहरू पालना नगरेमा सो कोषलाई दिएको स्वीकृति विभागले रद्द गर्न सक्नेछ ।
(४) …………….
(५) ……………
(६) यस नियममा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि देहायका रकमका
सम्बन्धमा देहाय बमोजिम हुनेछः–
(क) ऐन प्रारम्भ हुनुभन्दा अघिका आय वर्षहरूमा कर्मचारी वा कामदारको संचय कोष वा नागरिक लगानी कोषमा जम्मा भएको सावा ब्याज लगायतका रकममा र सो अवधिसम्म पाकेको उपदान तथा संचित बिदा बापतको रकममा कर छुट हुने, र
(ख) ऐन प्रारम्भ हुदाका वखत सेवामा रहेका कर्मचारी वा कामदारलाई सेवाबाट अवकाश हुदा निजहरूको सेवा शर्त सम्बन्धी नियम अनुसार भुक्तानी हुने एक लाख असी हजार रुपैया सम्मको औषधी उपचार खर्च रकमलाई सो कर्मचारी वा कामदारको आयमा समावेश नगरिने ।
(२) उपनियम (१) बमोजिम विभागले स्वीकृति प्रदान गर्दा सो अवकाश कोषले देहायका शर्तहरू पालना गर्नु पर्ने गरी स्वीकृति प्रदान गर्न सक्नेछः–
(क) अवकाश कोषमा जम्मा गरिएको वा अवकाश कोषलाई प्राप्त हुने रकम स्वीकृत लगानीमा मात्र लगानी गर्नु पर्ने,(क१) चुक्ता पूँजी कम्तीमा एक करोड रुपैयाँ हुनु पर्ने,
(क२) अवकास कोष सञ्चालन गर्ने निकायको हिताधिकारी, कामदार वा कर्मचारीको संख्या कम्तीमा एक हजार हुनु पर्ने,
(ख) अवकाश कोषले कर्मचारी वा कामदारको तर्फबाट रोजगारदाताबाट अवकाश योगदान स्वीकार गर्ने भएमा सो
कोषको व्यवस्थापन रोजगारदाता भन्दा स्वतन्त्र रूपमा भएको हुनु पर्ने,
तर सोही कोषका कर्मचारी वा कामदारको हकमा यो खण्ड लागू हुने छैन ।
(ग) अवकाश योगदान रकम आषाढ महिनामा खर्च लेखेको भए खर्च लेखेको एक महिनाभित्र र अन्य महिनाको हकमा खर्च
लेखेको पन्ध्र दिनभित्र अवकाश कोषमा जम्मा गर्नु पर्ने,
(घ) अवकाश कोषको हिताधिकारीलाई देहायका अवस्थामा मात्र अवकाश भुक्तानी गर्न सकिनेः–
(१) कर्मचारी वा कामदार सेवाबाट अवकाश प्राप्त गरेमा,
(२) हिताधिकारीको उमेर अन्ठाउन्न वर्ष पुगेमा, वा
(३) हिताधिकारीको मृत्यु भएमा वा निज स्थायीरूपमा अपांग भएमा ।
(ङ) महालेखा परीक्षकको विभागबाट स्वीकृति पाएको लेखापरीक्षकबाट सो अवकाश कोषको वार्षिक रूपमा लेखा परीक्षण गराउनु पर्ने ।
स्पष्टीकरणः यस नियमको प्रयोजनको लागि “स्वीकृत लगानी” भन्नाले देहाय बमोजिम भएको लगानी सम्झनु पर्छः–
(क) प्रचलित कानून बमोजिम स्थापना भएको नागरिक लगानी कोषमा गरिएको लगानी,
(ख) नेपाल सरकारले जारी गरेको ऋणपत्रमा गरिएको लगानी,
(ग) बैङ्क सम्बन्धी प्रचलित कानुन अन्तर्गत संचालन भएका बैङ्कमा गरिएको लगानी,
(घ) बैङ्कसँग सह वित्तियकरणको आधारमा गरिएको लगानी, र
(ङ) आफ्ना शेयर होल्डर बाहेकका हिताधिकारीलाई गरिएको लगानी ।
(३) विभागबाट स्वीकृति प्राप्त गरेको स्वीकृत अवकाश कोषले उपनियम (२) का शर्तहरू पालना नगरेमा सो कोषलाई दिएको स्वीकृति विभागले रद्द गर्न सक्नेछ ।
(४) …………….
(५) ……………
(६) यस नियममा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि देहायका रकमका
सम्बन्धमा देहाय बमोजिम हुनेछः–
(क) ऐन प्रारम्भ हुनुभन्दा अघिका आय वर्षहरूमा कर्मचारी वा कामदारको संचय कोष वा नागरिक लगानी कोषमा जम्मा भएको सावा ब्याज लगायतका रकममा र सो अवधिसम्म पाकेको उपदान तथा संचित बिदा बापतको रकममा कर छुट हुने, र
(ख) ऐन प्रारम्भ हुदाका वखत सेवामा रहेका कर्मचारी वा कामदारलाई सेवाबाट अवकाश हुदा निजहरूको सेवा शर्त सम्बन्धी नियम अनुसार भुक्तानी हुने एक लाख असी हजार रुपैया सम्मको औषधी उपचार खर्च रकमलाई सो कर्मचारी वा कामदारको आयमा समावेश नगरिने ।